Агенттерге

Туристік терминология, аббревиатуралар, қысқартулар және турды таңдауда, каталогтарда немесе саяхатқа арналған сайттарда пайдалы болатын түсініктемелер.

Жиі қолданылатын аббревиатуралар

Әуе билеттерде:

• MR/MRS - mister/mistress - төленген жеке орынмен ересек жолаушы;
• CHD - child - төленген жеке орынмен 12 жасқа дейінгі бала;
• INF - infant - 2 жасқа дейінгі бала ұшақта орынсыз, тамақтанусыз және жүксіз;
• OW - one way - бір жаққа билет;
• Y немесе N - эконом класспен ұшу;
• C немесе B - бизнес-класспен ұшу;
• F - бірінші класспен ұшу;
• ALA - Алматы халықаралық әуежайы; NQZ - Нұрсұлтан Назарбаев халықаралық әуежайы, CIT - Шымкент әуежайы. Басқа әуежайлардың аббревиатураларын World Airport Codes сайтынан білуге болады.

• HV, HV-1, HV-2 (қонақ үйдің атауында) - holiday village - аумақта шашыраңқы орналасқан коттедждер мен виллалардан тұратын қонақ үй. HV-1 қонақ 4-5*, HV-2-3-4 жұлдызды сәйкес келеді*;
• Apts, Ap. Htl. (в названии отеля) - (қонақ үйдің атауында) - сәулетті үлкен қонақ үй: бөлмелерде ас үй және ас үй керек-жарақтары, кейде кір жуғыш машина бар.
• WiFi - Wireless Fidelity - Интернетке сымсыз қатынау;
• LAN - Local Area Network - жергілікті желі арқылы Интернетке кіру;
• АОН - (телефон аппаратында) - нөмірді автоматты анықтағыш;
• IDE - телефон (көбінесе Таиланд қонақ үйлерінде), тж. IDB - телефон - АОНы және цифрлық автожауап беру құрылғысы бар телефон аппараты;
• IDD - телефон - International Direct Dialling - халықаралық нөмірді тікелей теру мүмкіндігі бар телефон (қонақ үйдің ресепшенінде оператор арқылы емес);
• LCD - (әдетте теледидар туралы) - Liquid Crystal Display - тегіс сұйық кристалды экран, сондай-ақ плазмалық панелі бар.

• DBL (2 ересек) - екі ересек адамға арналған екі орындық бөлме;
• TRPL - triple-үш орынды орналастыру; бөлмеде бір екі орынды төсек + бір төсек немесе үш бөлек төсек болуы мүмкін (сирек);
• QDPL - quadruple-төрт орынды орналастыру;
• SGL (1 ересек) - бір ересек адамға арналған Стандартты бір орындық нөмір;
• EXB - қосымша төсек - бөлмеде бір адамға арналған қосымша төсек. Стандартты нөмірде тек бір қосымша төсек бар.;
• DBL + EXB (3 ересек) - double plus extra bed - стандартты екі орындық нөмірдің құны үш ересек адамға (бір ересек адамға қосымша төсек);
• SGL + CHD (1 ересек + 1 бала) - single plus child - 1 ересек және 1 баланы орналастыруға арналған екі орындық нөмір;
• SGL + 2 CHD (1 ересек + 2 бала) - бір ересек және екі баланы орналастыру үшін екі орындық нөмір (балалардың біреуі қосымша төсек);
• DBL + CHD (2 ересек + 1 бала) - екі орындық нөмір 2 ересек және 1 баланы орналастыру (бала қосымша төсек);
• DBL + 2 CHD (2 ересек + 2 бала) - 2 ересек және 2 баланы (балалар қосымша төсекке орналасады) орналастыру үшін екі орындық нөмір.
• DUS - double use single-бір орындық нөмір.
• ROH-run of the house-оның түрін және (немесе) орналасуын (терезеден көрініс және т. б.) нақтыламай берілетін нөмір, яғни қонақ үйдің таңдауы.

• RO - room only - тек орналастыру;
• BB - bed & breakfast - тек таңғы ас;
• HB - half board - полупансион: таңғы ас және кешкі ас таңғы ас және түскі ас (көбінесе БАӘ қонақүйлерінде кездеседі), тегін шай, кофе, таңғы ас су;
• HB+ - half board plus - полупансион: таңғы ас және кешкі ас, таңғы ас және түскі ас (көбінесе БАӘ қонақүйлерінде кездеседі), плюс жергілікті өндірістің алкогольді және алкогольсіз сусындары;
• FB - full board - таңғы ас, түскі ас және кешкі ас ("шведский стол");
• FB+ (EFB) - full board plus (extra full board) - толық пансион: тамақтану кезінде таңғы ас, түскі ас және кешкі ас ("шведский стол"), плюс сусындар (бірқатар қонақ үйлерде сыра және шарап);
• AI - all inclusive - "Бәрі қосылған": толық пансион, жергілікті өндірістің алкоголь және алкогольсіз сусындар;
• UAI (Ultra All inclusive) = SAI (Superior All inclusive) = SAIVIPS (Superior All Inclusive VIP Service) = NWI (New Wave Inclusive) = MAI (Mega All Inclusive) = AEAI (All exclusive All inclusive) = DLAI (Deluxe All Inclusive) = MSAI (Maximum System All Inclusive) = VIPAI (VIP CLASS All inclusive) - All inclusive плюс импорттық спирттік ішімдіктер мен қосымша қызметтер әкімшіліктің қалауы бойынша;
• HCAI - High class all Inclusive - дүкендерден, телефоннан, дәрігерден, шаштараздан, кейбір су спорты және су асты жүзуден басқа барлығы тегін;
• Soft All inclusive — барлығы қосылғанның жеңілдетілген түрі. Әдетте, бұл тамақтанудың бұл түріне алкогольді ішімдіктер кірмейді. Бұл сонымен қатар негізгі тағамдар арасында жеңіл тағамдар болуы мүмкін.

Сақтандыру

• сақтандыру сомасы - бір турист үшін сақтандыру жағдайы басталған жағдайда медициналық шығындарды өтеу сомасы. Сақтандыру сомасы әдетте елге байланысты және сақтандыру бланкісінде көрсетілген. Медициналық сақтандыру кіреді толық пакеті тур, қосымша ақы төлеу талап етілмейді.
• сақтандыру сыйлықақысы - қосымша сақтандыру жасалғаны үшін жарна, мысалы: қайтарылмаудан сақтандыру, VIP-сақтандыру. Жарна мөлшері сақтандыру сомасының мөлшеріне байланысты.
• қайтарылмаудан сақтандыру - шетелге сапардың күшін жоюға байланысты шығындарды сақтандыру. Сақтандыру жағдайлары және шығыстарды өтеуге қажетті құжаттар әрбір ел бойынша "сақтандыру" бөлімінде көрсетілген. Кейбір елдер, әсіресе Еуроодақ елдері бойынша, қате сақтандыру міндетті болып табылады (толық пакетті сатып алған кезде) және жойылмайды. Оның құны пакеттің құнына енгізілмеген және бөлек төленеді.
• шартсыз франшиза - барлық жағдайларда сақтандыру өтемінен шегерілетін ең төменгі шығыстардың белгіленген сомасы.
• шартты франшиза - егер залалдың (келтірілген шығыстардың) мөлшері осы сомадан аспаса, сақтандыру өтемі төленбейді. Егер залал мөлшері осы сомадан көп болса, онда сақтандыру өтемі шегерусіз (сөзсіз франшизамен болған жағдайда) толық көлемде төленеді.

Қонақ үйде

• чек-ин - check-in - қонақ үйге қоныстандыру. Көптеген қонақ үйлерде сағат 14.00-15.00. Мүмкіндігінше неғұрлым ерте қоныстандыру, егер қонақ үй толық емес толтырылған және онда дайындалған нөмірлері бар жағдайда.
• чек-аут - check-out - қонақ үйден шығу, есептеу уақыты. Түркия мен Мысыр қонақ үйлерінде-12.00. Осы уақытқа дейін нөмірді босатып, қосымша қызметтерді төлеу қажет. Жиі "Бәрі қосылған" бағдарламасының әрекеті кету күні 12.00-де аяқталады. Қонақ үйде болудың ұзартылуы қосымша ақымен мүмкін. Басқа елдердің қонақ үйлерінде есептік сағат 10.00 және 11.00 және одан кейін 12.00 болуы мүмкін. Саяхат жасар алдында сіз таңдалған елге арналған туристік нұсқаулықпен танысуға кеңес береміз, онда тіркеу уақыты мен кету уақыты туралы ақпарат бар.
• ресепшн (ресепшен, рецепшн, рецепция) - reception - қонақ үйде әкімші тұрағы. Қоныстануды рәсімдеуден басқа, ресепшнде экскурсияға, мейрамханадағы үстелге, спа-орталықтың қызметіне, күтушіге, сейфті пайдалануға және т. б. тапсырыс беруге болады.
• апгрейд - upgrade - қонақтарға бастапқыда брондалған нөмірден жоғары санатпен нөмір беру (мысалы, deluxe-ге дейін стандартты нөмірді апгрейд жасау). Көптеген қонақ үйлер барлық немесе кейбір санаттағы қонақтар үшін (мысалы, Жас жұбайларға) тегін ұсынады, мұндай қонақ үйлердің тізімін "сыйлықтар"бөлімінде көруге болады. Сондай - ақ, шағын қосымша ақы үшін қонақ үйге бару үшін бөлме немесе пансионды апгрейд болуы мүмкін-әдетте, бұл бастапқыда жоғары санаттағы нөмірді брондауға қарағанда тиімдірек.
• standard room - жатын және аралас санитарлық тораптан тұратын қонақ үйдегі стандартты нөмір.
• suite (свит) - бірнеше бөлмеден тұратын нөмір.
• вилла, бунгало, шале - villa, bungalow, chalet - коттедждердің түрлері.
• патио - patio - испан-мавритан сәулетіндегі ішкі аула.
• sea view (часто не переводится) - теңізге көрініс.
• twin bed - әдетте standard немесе family нөмірінде екі бірдей төсек. Тумбочкамен жылжытылуы немесе бөлінуі мүмкін.
• french bed - екі орынды төсек ("Французды") ені 140-160 см еуропалық стандарттар бойынша.
• king-size bed - үш орынды төсек (ені 180-200 см). Кейде төсек 160-180 см ені queen size деп аталады.
• батлер - butler - сарай қызметшісі (VIP санатындағы қонақ үйлер мен нөмірлерде).
• room service (әдетте аударылмайды) - нөмірге жеткізу. Қосымша ақы төленеді.
• turn down service - төсекті ұйқыға дайындау (VIP санаттағы нөмірлерде қосымша қызмет).
• baby cot, crib ( жиі аударылмайды) - балалар кереуеті нөмірге, сұраныс бойынша, кейде ақылы.
• extra bed - нөмірдегі қосымша төсек, мысалы, twin bed бар нөмірде үшінші төсек. Әдетте, толық төсек емес, бүктемелі кереует немесе софа.
• жеке кондиционер - режимі мен жұмыс уақытын турист қалауы бойынша, әдетте қашықтан басқару пульті арқылы орнатады.
• орталық кондиционер - орталықтандырудан басқарылады, жұмыс уақыты ауа-райы, жыл уақыты және т. б. байланысты қонақ үй әкімшілігімен орнатылады, әдетте, турист қосу мүмкін-орталық кондиционерді өшіру, сондай-ақ қабырғаға басқару пульті арқылы қажетті температураны орнату, бірақ кейде жеке теңшеу мүмкіндігі жоқ құрылымдар бар.
• а ля карт - a la carte - қосымша мейрамхана (немесе мейрамханалар) мамандандырылған асүймен қонақ үйде-мысалы, итальяндық a la carte мейрамхана, түрік, мексикалық, барбекю, балық және т.б. бас мейрамханаға қарағанда, әдетте кешкі асқа ғана ашық және күн сайын емес. Мұндай мейрамханаларда швед үстелі жоқ, мәзір бойынша тағам таңдау ұсынылады (à la carte француз тілінен аударғанда "мәзір бойынша" бар). AІ пансионы бар қонақтар үшін аптасына 1-2 a la carte мейрамханаларына тегін бару мүмкіндігі бар.
• мейрамханадағы балалар мәзірі - 2-12 жастағы балаларға арналған диеталық тағамдар: қуырылған, қуырылған емес, өткір дәмсіз, тұздықтарсыз және т.б. бар швед үстелінің бұрышы. Балалар мәзірінің ауқымы әдетте ересектерге арналған швед үстелінен аз. Балалар мәзірі емшектегі балаларға арналмаған және балалар тағамы жоқ.
• мейрамханада baby corner - басты мейрамханада емшектегі балалардың қажеттіліктері үшін арнайы бөлінген үстел, онда сүт қоспасы бар бөтелкені немесе балалар тамағын жылытуға, блендерде пюре жасауға және т.б. болады. 8 айдан 3 жасқа дейінгі балаларға арналған әртүрлі елдердің қонақ үйлерінің мүмкіндіктері туралы толығырақ "балалармен демалыс" бөлімінен білуге болады.
• Garni (әдетте hotel garni немесе garni hotel) - мейрамхана және басқа да тамақтану кәсіпорындары жоқ қонақ үй. Әдетте, қонақтарға тек түнеу ұсынылады,ал таңғы ас қарастырылмаған. 4* дейін әр түрлі санаттар болуы мүмкін; әдетте, әдеттегі қонақ үйлерге қарағанда олардың бағасы төмен. Еуропада, әсіресе тау шаңғысы курорттарында кеңінен ұсынылған. Француз сөзінен garni жиһазбен жабдықталған үй деп аударылады.
• Рэк-рейт - rack rate - "сөреден бағалар" - қонақ үйде орналастыру үшін ресми бағалар, Жеңілдіктерсіз (маусымдық, корпоративтік және т.б.). Әдетте рецептке ілінген. Әдетте, туроператордың келісімшарттық бағасынан айтарлықтай ерекшеленеді. 
• Rent-a-car - автомобильдерді жалға алу. Сондай-ақ, rent-a-bike (велосипед жалға беру) және т. б. кездеседі.

Денсаулық үшін

• бальнеотерапия (спа-терапия) - balneotherapy - су көмегімен терапия: ыстық, суық, балшық немесе минералды ванналар, хош иісті майлар мен шөптері бар ванналар, душтар, джакузи, релаксация, стимуляция, салмақ жоғалту, емдеу және т.б. үшін гидромассаждың әртүрлі түрлері.
• талассотерапия - thalassotherapy - бальнеотерапияның кіші түрі, теңіз суы мен балдырлармен емдеу (грек thalassos-теңізінен). Бұл теңіз суы немесе лай ваннасы, теңіз балдырлары (algae), теңіз суы буымен ингаляция және т. б. болуы мүмкін.
• СПА-орталық - SPA-center (spa, SPA, SPA кездеседі) - медициналық-косметологиялық орталық, онда бальнеотерапия (суды қолдану арқылы емшаралар), сондай-ақ басқа да косметикалық және емдік емшаралар (бет пен дене терісіне күтім жасау, массаж, депиляция, маскалар, орау және т.б.) жүргізіледі. Бельгиялық Спа курортының атауынан ыстық минералды көздерімен танымал. SPA "Salus Per Aquam" немесе "Sanitas Per Aquam" - "су арқылы денсаулық"латын сөздерінен қысқартуды қалай шешуге болады. Көптеген қонақ үйлерде кең ауқымды қызметтерді ұсынатын спа орталықтары бар. 
• шиацу (шатцу, шатсу) - shiatsu - дененің белгілі бір бөліктеріне саусақпен немесе алақанмен басу арқылы жапон массажы әдісі.
• абианга - abhyanga - сондай-ақ аюрведиялық массаж деп аталады: "Аюрведа" дәстүріне негізделген массаж әдісі-5 мың жыл бұрын жасалған денсаулықты сақтау туралы ежелгі үнді трактаты. "Абианга" массажы әдетте екі массажистпен, белгілі бір майлар мен шөптерді қолдана отырып жүргізіледі және адамның денесі мен рухы арасындағы үйлесімділікті сақтау үшін қызмет етеді.
• тайский массаж - thai massage - Таиландтың дәстүрлі массажы. Тайша nuat phaen boran деп аталады. Бұл әдістің ерекшелігі-массажшы өз қолын ғана емес, сондай - ақ білек, шынтақ, аяқтарды белсенді пайдаланады-мысалы, пациенттің арқасымен жүреді.
• лифтинг - lifting - косметикалық, массаж немесе хирургиялық тері тарту процедурасы (негізінен бет), әжімдер мен салбыраудан құтылу үшін.
• пилинг-peeling-тері бетінен өлі жасушаларды қабыршақтау рәсімі. Теріні тегіс, тегіс және жылтыр етеді. Пилинг үшін қатты бөлшектер (құм, тұз, жаңғақ қабығы және т.б.), сондай-ақ жеміс қышқылдары бар препараттар қолданылады.
• лимфодренаж - тері май жасушаларында зат алмасуды белсендіретін целлюлитті емдеу және фигураны түзету процедурасы. Лимфодренаж шаршауды жеңілдетеді, бұлшықеттердің босаңсуына, терінің икемділігін арттыруға, бет түсін жақсартуға, ісінулерді жоюға және әжімдердің тегістеуге мүмкіндік береді. Терапевт лимфа жүйесіне бүкіл денеде баяу және тұрақты қозғалыстармен әсер етеді. Дөңгелек қозғалыстар терең қысыммен ауысады. Процедура лимфа тамырларына артық сұйықтық пен токсиндердің кетуіне әкеледі.
• хаммам (хамам) - hamam - түрік моншасы. Типтік хаммам үш бөлмеден тұрады-қонақ моншаға, ыстық (бу) және суық келуге бастайды.

Ойындар, ойын-сауық, спорт

• анимация - animation - кәсіби "массовик-затейниктермен"өткізілетін қонақ үйлерде ойын-сауық бағдарламалары. Әдетте бұл таза ауадағы ойындар, спорттық іс-шаралар, әзіл жарыстар, би сабақтары және т.б. Анимация күндізгі және кешкі, ересек және балалар. Бірнеше тілде жүргізіледі, ірі отельдерде орыс тілінде анимация бар.
• бочча (иногда бочче) - boccia - Ежелгі Грецияда пайда болған ойын. Қазіргі уақытта ол 2 командаға бөлінетін 2-ден 6-ға дейінгі ойыншыны ойнайды. Әрбір доптың түсі бар. Ақ мақсат деп аталады және өрістің шетіне қойылады. Ойыншы кез-келген қол жетімді түрде ауыр былғары доп лақтыруға тырысады, сондықтан ол мақсатқа жақын. Және соңғы лақтыруға дейін. Осыдан кейін ұпайлар есептеледі. Мақсатқа жақын лақтыру құралдарын топтастыратын команда ұтады. 
• дартс, дротики - darts - қабырғадағы нысанаға қысқа қауырсын дротиктерді лақтыру қажет болатын дәлдікке арналған ойын.
• сквош - squash - теннистің жақын туысы, тек тордың орнына-саңырау қабырға. Екі ойыншы допты қабырғаға ракеткамен жұлып алып, қарсыластың соққысын шайқалта алмауына тырысады.
• снукер - snooker - бильярд ойынының бір түрі (пул және"пирамида" сияқты).
• квадроцикл - quad bike - шағын төрт дөңгелекті мотоцикл және тұрақтылық. Спорт және демалыс үшін қолданылады. Басқа атаулары: ATV (All Terrain Vehicle, жолсыз көлік), мотовезд, мини-жол талғамайтын көлік.
• "банан" - banana - катерге байланған банан түрінде үлкен үрлемелі қайықпен сырғанау. Сырғанауға қатысушылар" бананға " мініп отырады.
• гамбургер - hamburger-катерге байланған үлкен үрлемелі дөңгелекті сырғанау.
• снорклинг (сноркеллинг) - snorkeling - маскамен және түтікпен су астында жүзу. Снрклинг үшін керемет орын-Мальдив, онда әрбір Арал жағадан 10-20 метр қашықтықта өз үй рифі бар.
• дайвинг - diving - аквалангпен батыру. "Мекке" дайверлер Египет болып саналады: Қызыл теңіз кораллы және сирек балық түрлері мол.
• рафтинг - rafting-өзендер бойынша құйма, белсенді демалыс түрі және экстремалды спорт түрі. Термин Англиядан келгеніне қарамастан. raft-сал, рафтинг жиі байдарка, каноэ, катамарандар, үрлемелі резеңке қайықтар және т. б. қорытпалар деп аталады.
• каяк - kayak - байдарка сияқты: тар жеңіл және маневрлі спорттық қайық, жоғарыдан жабық, екі жақты (екі жақты) ескекпен. Спорттық каяктар 4 ескішке дейін, ал демалыс және туризм үшін каяктар әдетте бір немесе екі, сирек үш. Жиі каяк деп бір тұтас қайық, ал байдарка - екі орынды, құрама, ағаш пен металдан жасалған, су өткізбейтін материалмен қапталған.
  каноэ - canoe-тар және жеңіл спорттық қайық; каяктан жоғарыдан жабылмайтындығымен ерекшеленеді, ал есу сол және оң борттан кезекпен бір қалақпен ескекпен жүзеге асырылады.
• аквааэробика - aqua aerobics, aquagym - жүзу, гимнастика, созылу және күш жаттығулары элементтерімен музыкамен суда әртүрлі жаттығуларды орындау. Су ауадан 700 есе тығыз болғандықтан, бұлшықетке жүктеме әдеттегі аэробикадан жоғары болады; сонымен қатар, бассейндегі судың температурасы төмен, бұл көп калорияларды жағуға мүмкіндік береді. Аквааэробика кров және лимфаның айналымын ынталандырады, тыныс алу жүйесін нығайтады, метаболизмді белсендіреді.
• тайский бокс (тай-бо) - Таиландтың ұлттық жауынгерлік өнерінің түрі. Тай-бо элементтері фитнесте тиімді пайдаланылады, калорияларды жағып, аяқтың, қолдың, кеуденің, иық белдеуінің, жамбастың бұлшық еттерін үйретеді.
• пилатес - pilates - дәрігер Й. Пилатеспен әзірлеген гимнастика. Аэробика мен фитнестің дәстүрлі әдістеріне қарағанда, пилатес жаттығулары баяу, шоғырланған, кернеусіз, тыныш тегіс тыныс алумен орындалады. Жүктеме ең алдымен терең орналасқан, ірілендірілмеген, әлсіз бұлшықет топтарына бағытталған. Пилатес тірек-қимыл аппаратының жарақат алғандар үшін, артық салмағы бар адамдарға арналған.